chung081994
Senior Member
Ethereum (ETH), tiền điện tử lớn thứ hai theo giá trị vốn hóa thị trường, dự kiến sẽ ra mắt bản nâng cấp ETH 2.0 vào nửa cuối năm 2020. Bản nâng cấp đánh dấu sự thay đổi lớn đối với mạng lưới blockchain khi nó chuyển cơ chế đồng thuận từ Proof -of-Work (PoW) sang Proof-of-Stake (PoS) nhằm cải thiện khả năng mở rộng và giới thiệu các tính năng mới.
Bản nâng cấp ETH 2.0, còn được gọi là Serenity, lần đầu tiên được công bố trong bài phát biểu Devcon 2018 của nhà đồng sáng lập Ethereum, Vitalik Buterin. Theo kế hoạch ban đầu, có 4 giai đoạn nâng cấp (giai đoạn 0-3). Mặc dù Giai đoạn 0 được lên kế hoạch vào năm 2019 và Giai đoạn 3 dự kiến hoàn thành vào năm 2022, nhưng việc ra mắt đã bị trì hoãn nhiều lần do những thay đổi trong cơ cấu quản trị của nhóm phát triển nòng cốt.
Và hôm nay, ngày 01/12/2020, Giai đoạn 0 của Ethereum 2.0 chính thức bắt đầu, chúng ta sẽ cùng xem xét tầm quan trọng của việc chuyển đổi sang PoS và các tính năng mới, như staking và tác động của bản nâng cấp này đối với các hệ sinh thái hiện có như Tài chính phi tập trung (DeFi) và Ứng dụng Phi tập trung (DApp).
PoW vs PoS — tiết kiệm năng lượng
Quyết định thay đổi cơ chế đồng thuận của Ethereum đã dấy lên cuộc tranh luận giữa hai phe PoW và PoS. PoW là cơ chế đồng thuận ban đầu cho blockchain, được Satoshi Nakamoto trình bày trong whitepaper Bitcoin. Nó đòi hỏi miner xác minh các giao dịch và tạo các khối mới bằng cách sử dụng sức mạnh tính toán.
Tuy nhiên, khi cạnh tranh gia tăng và khó khăn trong việc mine bitcoin mới tăng lên, các yêu cầu về sức mạnh tính toán cũng tăng lên, dẫn đến mức tiêu thụ năng lượng cao và các mối quan tâm về môi trường. Theo Chỉ số tiêu thụ năng lượng Bitcoin, mức tiêu thụ năng lượng hàng năm của Bitcoin ước tính là 58,6 TWh/năm. Nếu Bitcoin là một quốc gia, nó sẽ xếp hạng 48 về mức tiêu thụ năng lượng, vượt qua các quốc gia như Bangladesh và Romania.
Mức tiêu thụ năng lượng theo quốc gia. Nguồn: bitcoinenergyconsumption.com
Những lo lắng xung quanh việc tiêu thụ năng lượng của Bitcoin, trong những năm qua, đã dẫn đến sự xuất hiện của các cơ chế đồng thuận thay thế, một trong số đó là PoS. Giao thức này loại bỏ nhu cầu về sức mạnh tính toán (tiết kiệm năng lượng) và thay thế các miner bằng "trình xác thực" (validator), những người xác minh các giao dịch và tạo các khối mới.
Jehan Chu, người sáng lập cộng đồng Ethereum Hồng Kông và đồng sáng lập Kenetic Capital, đã nhấn mạnh tiết kiệm năng lượng là một trong những lợi thế của bản nâng cấp sắp tới của Ethereum:
“Với việc nâng cấp lên Proof of Stake, những người sở hữu Ethereum sẽ có thể tham gia trực tiếp hơn và hưởng lợi từ việc duy trì mạng bằng cách staking (tối thiểu là 32 ETH) thay vì chạy phần cứng phức tạp và tốn điện”.
Chu nói thêm anh ấy không tin rằng Bitcoin sẽ có thể thực hiện bước chuyển đổi như vậy, bất chấp những lợi ích môi trường tiềm năng:
“Mặc dù việc Ethereum chuyển sang POS là một tín hiệu tốt cho ngành, nhưng không có khả năng Bitcoin sẽ chuyển sang POS do quy mô, giá trị và mô hình quản trị của nó. Điều này khiến thành công của Bitcoin trở nên buồn vui lẫn lộn vì tác động môi trường sẽ chỉ tồi tệ hơn khi Bitcoin tăng giá trị.”
Mặc dù tác động tích cực đến môi trường của nó có thể là một cải tiến đáng hoan nghênh, nhưng việc nâng cấp PoS của Ethereum sẽ đi kèm với một số thay đổi và câu hỏi mới cho người dùng và developer trong hệ sinh thái.
Chuyển từ ETH 1.0 sang 2.0: Chuyện gì sẽ xảy ra cho ETH của bạn?
Đối với những ai đang thắc mắc, việc chuyển từ blockchain Ethereum hiện tại sang ETH 2.0 gồm hai giai đoạn: chuyển ETH của người dùng và chuyển đổi trạng thái của blockchain Ethereum.
Quá trình chuyển đổi bắt đầu ở giai đoạn đầu tiên của bản nâng cấp ETH 2.0, được gọi là Giai đoạn 0 và bắt đầu với sự ra mắt của Beacon Chain - blockchain PoS mới cho Ethereum.
Việc chuyển đổi Ether được lên kế hoạch thông qua cơ chế "cầu một chiều", nơi người dùng sẽ có thể khóa các ether của họ trên blockchain Ethereum hiện tại vào một hợp đồng và nhận được cùng một lượng ether trên Beacon Chain.
Sau đó, người dùng có thể stake số ether đó (nếu họ có nhiều hơn 32 ether) và bắt đầu kiếm phần thưởng trên chuỗi ETH 2.0. Giao dịch chuyển đổi sang ETH 2.0 là một chiều, vì các ether của người dùng trên blockchain Ethereum ban đầu sau đó sẽ bị đốt.
Mặc dù đây là một cơ chế đơn giản và an toàn để chuyển ETH sang chuỗi mới, nhưng bản chất không thể đảo ngược của giao dịch làm tăng thêm "rủi ro bị khóa" (lock up risk). Rủi ro này liên quan đến việc người dùng stake ETH của mình trên blockchain PoS mới "bị khóa" ETH đó (có nghĩa là không thể bán nó) trong một khoảng thời gian cụ thể, có nguy cơ giá ETH có thể giảm và họ sẽ không thể bán được.
Trong khi developer chính của ETH 2.0, Danny Ryan chia sẻ cộng đồng quan tâm đến việc tạo ra cầu hai chiều, anh ấy tin đề xuất như vậy có thể được xem xét vào một ngày nào đó. Ryan cũng bày tỏ, đối với người dùng hoặc người sở hữu ETH, các developer đang cố gắng thực hiện việc chuyển đổi sang một blockchain mới "liền mạch nhất có thể."
Chuyển đổi trạng thái — chuyển dữ liệu từ ETH 1.0 sang 2.0
Chuyển đổi trạng thái là chuyển dữ liệu blockchain hiện có sang kiến trúc mới. Ban đầu, theo kế hoạch, chuỗi ETH 1.0 hiện tại sẽ được chuyển sang một "shard" (một phần của mạng) trên chuỗi ETH 2.0. Tuy nhiên, có nhiều thách thức khác nhau đối với sự chuyển đổi như vậy, hiện đang được Buterin giải quyết theo một đề xuất mới.
Theo Ryan, đề xuất mới của Buterin đang được các developer nòng cốt ủng hộ và có khả năng sớm được thực hiện.
Đặt vấn đề chuyển đổi sang một bên, thì bản nâng cấp ETH 2.0 chủ yếu cung cấp hỗ trợ cho staking và khả năng mở rộng, có thể ảnh hưởng đến một số hệ sinh thái hiện có dựa vào mạng, chẳng hạn như tài chính và ứng dụng phi tập trung.
Hỗ trợ staking cho người sở hữu ETH
Staking thay thế mining trong mạng PoS và những người xác thực khóa coin của mình sẽ kiếm được phần thưởng staking để duy trì blockchain ledger. Những phần thưởng này tương tự như tiền lãi kiếm được khi gửi tiền ngân hàng, khiến việc staking trở thành một trong những cơ hội kiếm được thu nhập thụ động trong lĩnh vực tiền điện tử.
Theo Báo cáo Hệ sinh thái Staking Ethereum 2.0 của ConsenSys, những người tham gia có thể stake ETH bằng cách tự chạy các node trình xác thực hoặc sử dụng nhà cung cấp staking bên thứ ba. Báo cáo cũng tóm tắt các kết quả khảo sát từ 287 người được hỏi, 32,8% trong số họ có kế hoạch tự chạy các node xác thực và 33,1% dự định sử dụng nhà cung cấp staking bên thứ ba.
Báo cáo cho biết những người tham gia có ý định stake ETH và chạy các node trình xác thực được trả thưởng với mức lợi nhuận dự kiến trung bình là 5,8%, trong khi những người có ý định stake thông qua nhà cung cấp bên thứ ba có thể mong đợi mức thưởng trung bình cao hơn là 7,6%.
Số lượng địa chỉ Ethereum hiện tại chứa ít nhất 32 ETH (số lượng tối thiểu mà mạng yêu cầu để trở thành trình xác thực và kiếm phần thưởng) có thể cho chúng ta hiểu rõ về số lượng trình xác thực ETH 2.0 tiềm năng. Tính đến ngày 5/5/2020, dữ liệu Glassnode tiết lộ có 114.550 địa chỉ Ethereum có 32 ETH trở lên.
Địa chỉ Ethereum có ít nhất 32 ETH. Nguồn: Glassnode
Hỗ trợ staking của Ethereum dự kiến sẽ thu hút sự tham gia của mạng lưới rộng rãi hơn so với mining trên phiên bản cũ. Charles d’Haussy của ConsenSys đã phân tích:
“Đối với những người sở hữu ETH, Proof of Stake đánh dấu một phương thức toàn diện hơn để duy trì tính bảo mật của mạng ETH 2.0, cùng với phần thưởng tương đối cao để đóng góp vào chi phí bảo mật ... các nền tảng như sàn giao dịch, quỹ và ví cho phép staking sẽ là một cách tuyệt vời để đóng góp và hưởng lợi từ ETH 2.0.”
Chu từ Kenetic Capital đã nhấn mạnh khả năng tiếp cận của các giải pháp của bên thứ ba có thể giúp việc staking "dễ dàng như đăng ký địa chỉ email":
“Rào cản kỹ thuật cao đã ngăn nhiều người dùng tham gia vào mạng lưới nhưng các công ty hỗ trợ ETH 2.0 với các giải pháp turnkey như Alchemy hoặc Blockdaemon (và cuối cùng là các sàn giao dịch yêu thích của bạn), giúp việc staking nhanh chóng và dễ dàng như đăng ký địa chỉ email. Điều này rất quan trọng trong việc bảo mật mạng bằng một nhóm trình xác thực lớn, đa dạng và phi tập trung để đảm bảo tính bảo mật và khả năng phục hồi trong 100 năm tới và hơn thế nữa!”
